22 بازی هدفمند مناسب کودکان 4 ساله
22 بازی هدفمند مناسب کودکان 4 ساله
کودکان با رسیدن به سن چهار سالگی بسیاری از محدودیت‌های کودکی را پشت سر می‌گذارند. آن‌ها به‌خوبی راه می‌روند و دایره کلمات گسترده‌ای به دست آورده‌اند که با آن سوالات مهم و کلیدی خود را می‌پرسند و با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند. بنابراین سرگرم‌کردن کودکان ۴ ساله نیز به مراتب سخت‌تر خواهد بود. علاوه بر این ما در سن ۴ سالگی با کودکی مواجهیم که تشنه یادگرفتن و شناختن است؛ در نتیجه بازی می‌تواند نقش مهمی در آموزش و تربیت کودکان چهارساله بازی کند. بازی های آموزشی در این سن می توانند مسیر یادگیری را در سال های دبستان برای شما و کودکتان هموار کنند. این بازی ها به کودک کمک می کنند مهارت ابتدایی شمارش و شناختن حروف الفبا را که زمان شروع مدرسه نیاز دارد یاد بگیرد و نیز دایره لغاتش را وسیع می کند.به عنوان والد باید قدر این دوران طلایی را دانست و با انجام بازی‌های مفید به کودکان در شناخت دنیای اطراف و کسب مهارت‌های مورد نیاز برای رشد و بالندگی کمک کرد.
در این مقاله ما با هم بهترین بازی‌ها برای کودکان چهار ساله را مرور کردیم. بازی‌هایی که علاوه بر سرگرمی اهداف مهم دیگری را نیز دنبال می‌کردند.
1-گزارشگر کوچک
کودکان چهارساله در سخن گفتن به توانایی قابل توجهی دست یافته اند، همین امر از آنان سخنوران کوچک دلربایی می سازد. یکی از فعالیت هایی که می توانید با استفاده از این توانایی برای کودکتان برنامه ریزی کنید این است که یک استودیوی کوچک بسازید، برای این منظور یک چادر بازی تهیه کنید یا با حداقل امکانات با انداختن یک پتو یا ملحفه بر روی یک میز این کار را انجام دهید. سپس از کودک خود بخواهید که زیر پتو برود و برایتان با میکروفون کوچکش یا هر وسیله ی مشابه دیگر یک برنامه ی رادیویی اجرا کند. می توانید در نقش مجری مسابقه یا گوینده ی اخبار یک بازی با کودک چهار ساله ی پرانرژی تان ترتیب دهید. این بازی یکی از بهترین انواع بازی برای کودکان 4 ساله در خانه می باشد.
2.زمان کتابخوانی
در این سن هنوز هم کتابخوانی یکی از فعالیت های محبوب کودکان است و یک بازی مناسب کودکان 4 سال است. کتاب خواندن برای کودک موجب تقویت حافظه ی او می شود و دایره ی واژگان و قدرت تمرکز او را افزایش می دهد. کودک چهار ساله ممکن است مدت زمان طولانی از شما درخواست خواندن یک کتاب تکراری را نماید، از این بابت نگران نباشید و به خاطر داشته باشید که کودکان عاشق تکرار هستند و این تقاضا از طرف آنان امری طبیعی است. پی بردن به این موضوع که کلمات و جمله ها تغییر نمی کنند، درکودک حس امنیت ایجاد می کند. سعی کنید با کمی ابتکار هر بار کتاب را به گونه ی متفاوتی بخوانید. بعضی از کتاب ها قابلیت این را دارند که از کودک بخواهید حرکات شخصیت های داستان را انجام دهد، مثلا مانند یک شیر غرش کند یا مانند یک مار بخزد و گاهی می توان لا به لای داستان خواندن، نقاشی هم کشید.
توصیه ی ما به شما این است که با حالتی آرام کتاب بخوانید. حتی اگر ظرف ها باید شسته شوند، کارهای خانه باید به موقع انجام گیرند، یا ناهار باید به موقع آماده شود، بازهم برای لذت بردن از این فعالیت وقت بگذارید. در فضایی پرتنش و شتابزده، امکان ایجاد صمیمیت روحی و روانی وجود ندارد و این همان چیزی است که اگر ایجاد شود حتما کتابخوان کوچک شما در آینده ای نزدیک به تنهایی زمان زیادی برای کتاب خواندن اختصاص می دهد و آن زمان، شما به آسودگی به همه ی کارهایتان می رسید.
3.بازی های نمایشی
بازی کردن با عروسک نمایشی یا هر وسیله ی دیگری می تواندعلاوه بر سرگرمی، باعث پرورش خلاقیت کودک 4 ساله و رشد مهارت های کلامی و اجتماعی در آنان شود. برای نمایش بازی، نیاز به وسیله ی خاصی ندارید، با داشتن یک یا چند عروسک ساده یا نمایشی یا حتی با استفاده از یک تکه پارچه که روی دستتان انداخته اید و البته مقدار زیادی ذوق و خلاقیت می توانید بهترین نمایش را برای کودک چهارساله تان اجرا کنید.
بازی های نمایشی باعث می شوند که کودک بتواند محیط اطرافش را با دید وسیع تری ببیند و بسیاری از مسائلی که کودک 4 ساله با آن ها درگیر است نظیر خجالت کشیدن، غذا نخوردن، به موقع نخوابیدن و … از طریق نمایش و بازی های نمایشی به آسانی حل می شود.
4.بازی های دست ورزی
یکی از بازی های مناسب برای کودکان چهار ساله بازی هایی است که بتواند مهارت دست ورزی کودکان را افزایش دهد. تقویت مهارت دست موجب می شود که کودک در سال های ابتدای دبستان در مداد دست گرفتن و نوشتن مشکلی نداشته باشد. از جمله بازی های دست ورزی می توان به بازی های نخ و مهره، بازی های چوبی چکش دار، بازی با گل رس و بازی با جعبه ابزار های اسباب بازی اشاره کرد.
5.بازی های حل مساله
حل مساله یکی از مهارت های کودکان در چهار سالگی است به این مفهوم که کودک در این سن می تواند مسائل ساده ای نظیر ترتیب انجام دادن یک پازل، ترتیب لباس پوشیدن یا برنامه ریزی برای دیدن کارتون مورد علاقه اش را انجام دهد. بنابراین بازی های معمایی یا پازل های صفحه ای و مکعبی، یکی از بهترین بازی های فکری برای کودکان چهارساله است.
6.من میگم تو انجام بده
این بازی مناسب کودکان ۴ ساله به‌صورت گروهی و انفرادی قابل اجراست. برای انجام این بازی به وسایل خاصی نیاز ندارید و فقط کافی است خودتان در بازی مشارکت فعال داشته باشید. بازی به این صورت انجام می‌شود که یک نفر رئیس بازی شده و به بقیه دستوراتی را می‌دهد که باید اجرا کنند. برای بار اول خودتان مسئولیت رهبری را به عهده بگیرید و دستورات مختلفی را به کودک ۴ ساله بدهید: «بشینید، پاشید، دست‌ها بالا، چشم‌ها بسته و…» بعد از این که یک دور رئیس بودید وظیفه ریاست را به یکی از کودکان بدهید و در هر نوبت یک نفر را رئیس گروه کنید. این بازی باعث افزایش تمرکز در کودکان ۴ ساله خواهد شد و به تخلیه انرژی تمام‌نشدنی آن‌ها کمک خواهد کرد.
7.برج‌های بادگیر
بازی برج‌های بادگیر یک تعریف ساده دارد؛ چیدن اجسام به روی هم بدون آن که فرو بریزند! برای این بازی چندین مدل اسباب‌بازی آماده وجود دارد؛ ولی شما می‌توانید از اسباب بازی‌های کوچک و مکعبی شکل نیز برای انجام این بازی استفاده کنید. در این بازی کودکان چهار ساله باید تلاش کنند بلندترین برجی که می‌توانند را بسازند.
اگر کودک کنجکاوی دارید می‌توانید از طریق این بازی او را با مفاهیم ساده‌ای مانند انرژی باد آشنا کنید. برای انجام این آموزش یک بادبزن در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید با بادزدن تلاش کند برج بادگیری که ساخته است را خراب کند. این بازی یک بازی مناسب در خانه برای کودکان به حساب می‌آید.
8.سایه‌بازی
برای انجام سایه‌بازی متاسب کودکان ۴ ساله، به یک نور واقعی یا یک منبع نور نیاز دارید. به عنوان مثال می‌توانید از نور خورشید یا نور یک لامپ در اتاق تاریک استفاده کنید. توصیه ما این است که بازی را در یک اتاق تقریبا تاریک و به وسیله نور یک لامپ انجام دهید. کودکان ۴ ساله را رو به دیوار بنشانید و خودتان پشت سر آن‌ها و جلو لامپ قرار بگیرید. سپس وسایل مختلف را جلو لامپ قرار دهید و از کودکان بخواهید حدس بزنند آن وسیله چیست.
در ادامه می‌توانید با دست اشکال مختلفی را روی دیوار ایجاد کنید و یا از کودکان بخواهید خودشان به منبع نور نزدیک شوند و با دست تلاش کنند یک پرنده یا آدم بسازند. به مرور اشکال سخت‌تری ایجاد کنید و از کودک بخواهید حدس بزند شما چه شکلی را ساخته‌اید. این بازی باعث می‌شود کودکان ۴ساله برای تجسم بهتر یک شیء از ابعاد مختلف و تشخیص سایه آن تلاش کنند. در نتیجه به‌طور غیرمستقیم منجر به بهبود هوش فضایی بچه‌ها می‌شود.
9.پازل
پازل یک بازی بسیار مناسب برای کودکان چهار ساله است، اما به شرطی که برای کودکان چهار ساله پازل‌های با تعداد تکه خیلی کم در نظر بگیرید؛ زیرا کودکان نباید از درست کردن پازل خسته شوند. همچنین اگر تعداد قطعات پازل زیاد باشد بازی دشوار شده و کودک نمی‌تواند پازل را تکمیل کند. این مسئله می‌تواند به اعتمادبه‌نفس کودکان صدمه بزند. بنابراین انتخاب پازل مناسب برای کودکان چهارساله اهمیت زیادی دارد. در حین حل‌کردن پازل برای اولین‌بار توسط کودکان صبور باشید و از اینکه کودکان با دقت و وسواس زیاد سعی می‌کنند آن را انجام دهند خسته نشوید.
پازل یک اسباب‌بازی مهم برای آموزش مهارت‌های مختلف به کودکان است. افزایش قدرت حل‌مسئله، تقویت حافظه، درک مفاهیم هندسی، افزایش تمرکز و… از جمله مهم‌ترین فواید پازل برای کودکان به شمار می‌روند.
10.یک بازی ساده با نی و پوم پوم (توپ سبک)
این یک روش سرگرم کننده برای بازی با کودک 4 ساله است که می‌تواند انفرادی یا گروهی اجرا شود.
برای این بازی شما نیاز خواهید داشت به: نوار چسب رنگی- (حداقل سه رنگ)، چند پوم پوم یا توپ سبک و نی نوشیدنی
با چسباندن چسب بر روی زمین، یک پیچ و خم یا مسیری را با استفاده از نوار چسب ایجاد کنید. نقطه شروع و پایان مسیرها را علامت بزنید. به بچه یک نی نوشیدنی بدهید. پوم پوم ها را در یک سبد بریزید. کودک باید یک پوم پوم از سبد بردارد، آن را روی خطوط نوار چسبی روی زمین بگذارد و با استفاده از نی ها و دمیدن هوا، پوم پوم را در طول خطوط حرکت دهد. آن‌ها باید از ابتدا تا انتها بروند تا بازی را کامل کنند. بچه‌ای که مسابقه را در کمترین زمان تمام کند؛ برنده است.
11.کشیدن پرتره از خود
نقاشی و تمرین طراحی با مداد رنگی یک بازی سرگرم کننده و ارزان برای کودک 4 ساله است که می‌توان آن را به یک فعالیت آموزشی ایده آل برای یک کودک پیش دبستانی و ۴ ساله پر جنب و جوش تبدیل کرد. در چهار سالگی، می‌توانید به کودک آزادی بیشتری در رنگ‌آمیزی بدهید، بدون اینکه نگران کثیف کاری باشید تا مهارت‌های حرکتی ظریف و تخیل او را تشویق کنید.
برای کشیدن پرتره از خود با کودک 4 ساله تنها چیزی که نیاز دارید یک تکه کاغذ، یک آینه و نوعی وسیله طراحی است. می‌توانید کودک خود را در مقابل آینه قرار دهید و او را تشویق کنید تا خود را با آنچه در تصویر خود می بیند طراحی کند. این یک فعالیت آموزشی عالی است که آن‌ها را تشویق می کند تا به چهره خود نگاه کنند و بخش‌هایی از آن را تشخیص دهند و در عین حال مهارت‌های حرکتی ظریف لازم برای ترسیم جزئیات را تقویت کنند. فقط آگاه باشید که کودکان 4 ساله احتمالاً از تخیل خود نیز استفاده می‌کنند و جزئیاتی مانند موهای رنگین کمانی یا چشم سوم را اضافه می‌کنند!
12.لمس و تشخیص با استفاده از کیسه حسی
کودکان زیر 4 ساله (بخصوص حین بازی با کودکان 3 تا 4 ساله) هنگام بازی آنقدر روی دیدن اشیا و گاهی شنیدن تمرکز می‌کنند که از حس لامسه خود برای درک چیزی استفاده نمی‌کنند. این بازی برای کودک 4 ساله به تقویت تمرکز از راه لامسه او کمک می‌کند.
شما می توانید از این بازی برای کمک به بازی کودک ۴ ساله برای شناسایی اشیاء بر اساس شکل، بافت و نرمی یا زبری آن‌ها استفاده کنید.
برای این فعالیت های لمسی و حسی برای کودکان 4 ساله شما نیاز خواهید داشت به: یک کیف یا ساک حاوی اشیاء با اشکال، اندازه و بافت متفاوت+ پارچه برای بستن چشم . اشیایی مانند توپ، شانه، خودکار، میوه، سبزیجات، اسباب بازی، کلید و غیره را انتخاب کنید و برای بازی با کودک ۴ ساله داخل کیسه بگذارید. چشمان کودک را ببندید و از او بخواهید که یک شی را از کیسه بردارد. کودک باید از دستان خود برای لمس و احساس شی و حدس زدن آن استفاده کند. این بازی برای کودک 4 ساله می‌تواند به شکل گروهی اجرا شود و بچه‌های دیگر می‌توانند سرنخ‌هایی در مورد موضوع به کودک اول بدهند و به او کمک کنند تا حدس بزند. حالا از بچه‌ها بخواهید دستشان را یکی یکی داخل کیسه بگذارند. اگر بچه درست حدس بزند، یک امتیاز می گیرد. در غیر این صورت، او فرصت دیگری برای حدس زدن یک شی دیگر پیدا می‌کند. اشیاء پس از بیرون آمدن به کیسه برگردانده نمی‌شوند. بچه‌ها می‌توانند به نوبت این بازی را در مهمانی‌ها، کلاس‌های درس و سایر رویدادهای اجتماعی انجام دهند.
این بازی را به شیوه دیگر هم می توان انجام داد:
یک کارتن بزرگ تهیه کنید و دو حفره به اندازه جای دست‌های کودک خود روی آن ایجاد کنید و از کودک بخواهید تا دست‌های خود را وارد حفره کرده و اشیای مختلف مثل انواع میوه و… را لمس کند. سپس از او سوال کنید که چه چیزی را لمس کرده است.
قبل از شروع بازی ابتدا تمامی میوه‌ها و اشیایی که می‌خواهید داخل بازی استفاده کنید را به کودک نشان دهید و اجازه دهید لمس کند. اطمینان پیدا کنید نام آن‌ها را می‌داند سپس این تمرین را آغاز کنید. این تمرین به ادراک و تشخیص توسط حس لامسه کمک زیادی می‌کند.
13.دسته‌بندی
تعدادی از اسباب بازی‌های کودک را مقابل او قرار دهید و هر بار از او بخواهید آن‌ها را به شیوه‌ی خاصی دسته‌بندی کند. مثلا آن اسباب بازی‌هایی که هم رنگ هستند را جدا کند. دفعه‌ی بعد آن‌هایی که هم شکل هستند را کنار هم بگذارد و سپس آن‌هایی که بزرگ‌تر هستند را جدا کند.
این تمرین به درک بهتر کودک از مفهوم تشابه و شناخت رنگ، شکل و اندازه کمک می‌کند و استدلال او را درگیر می‌کند.
14.پرش از روی نقطه‌ها
یک بازی حرکتی برای کودکان 4 ساله، بازی “پرش از روی نقطه‌ها” است. برای انجام این بازی، شما نیاز به تهیه چند قطعه کاغذ یا کاغذچه دارید که روی هر قطعه یک نقطه رسم کنید. سپس قطعه‌ها را به فاصله مناسبی از هم روی زمین قرار دهید. کودکان باید با پریدن از روی هر نقطه به نقطه‌های دیگر بروند و در این راه بتوانند تعادل و هماهنگی حرکتی خود را بهبود دهند. در این بازی، شما می‌توانید تعداد نقاط و فاصله آن‌ها را تغییر دهید و بازی را برای کودکانجام دادنی و جذاب برای او کنید. همچنین، بازی “پرش از روی نقطه‌ها” می‌تواند به پیشرفت مهارت‌های حرکتی کودکان کمک کند و آن‌ها را در یادگیری تعادل و هماهنگی حرکتی تقویت کند.
15.ماز الفبا
ماز الفبا روشی نوآورانه برای آموزش الفبای کودک است. این بازی از نظر جسمی و ذهنی برای کودک چالش برانگیز و بسیار تقویت‌کننده است. بازی جالب پیچ و خم یا ماز الفبا برای کودکان ۴ساله بسیار مفید است. این بازی به پرورش تمرکز، دقت و توانایی تحلیل آن‌ها کمک کرده و جزو بازی‌های الفبا آموز کودکان است.
مقوا یا کاغذها را به صورت نوارهای بلند برش داده و یک ماز یا مارپیچ ایجاد کنید. یک پیچ و خم با اندازه متوسط به گونه‌ای بسازید که از نقطه شروع تا انتها به راحتی مشخص باشد. حروف الفبا را به ترتیب روی پیچ و خم بنویسید تا کودک بتواند به ترتیب درست از یک حرف به حرف دیگر حرکت کند. یک ماشین یا اسباب بازی کوچک را به کودک داده و از او بخواهید تا با پیدا کردن مسیر درست در ماز، حروف الفبا را کامل کند.
16.بازی با اعداد
غلت زدن روی زمین برای ما بزرگسالان کار عجیبی است، اما وقتی چهارساله هستید اتفاقاً سرگرم کننده هم هست! بازی چرخش اعداد برای کودکان ۴ساله یکی از همان بازی‌های داخل خانه است که کودکتان عاشق آن می‌شود. فضایی را در اتاق نشیمن یا اتاق خواب فرزندتان خالی کنید. حدود ۲۰ کاغذ یادداشت چسب‌دار یا پست‌ایت برداشته و روی آن‌ها یک عدد بنویسید. اعداد بین یک تا ۲۰ را انتخاب کرده و هیچ عددی را تکرار نکنید. سپس آن‌ها را روی زمین قرار دهید، البته توجه کنید که قسمت چسب دار آن باید رو به بالا باشد. کودک شما برای برداشتن یادداشت‌ها از روی زمین باید روی زمین غلت بخورد تا تمام یادداشت‌ها به او بچسبند، البته بدون اینکه از دست یا پاهای خود استفاده کند! بعد از اینکه یادداشت‌ها را برداشت، از او بخواهید اعداد را به ترتیب روی دیوار بچسباند. این بازی نمونه خوبی از بازی‌های اعدادآموز است.
ردیابی سایه
برای این بازی، به نور طبیعی یا غیر طبیعی برای ایجاد سایه نیاز دارید. کاغذ بزرگ یا مقوا را روی زمین، جایی نزدیک به پنجره، یا جایی که نور وجود دارد، پهن کنید. رول‌های دستمال توالت را روی هم بچینید تا شکل یک قلعه در بیایند. حالا کودک شما می‌تواند با استفاده از یک مداد، سایه قلعه را روی کاغذ یا مقوا ردیابی کند. پس از اتمام، می‌توانید بازی را با شیء دیگر مانند یک قوطی حلبی، یک خرس عروسکی یا هر چیز دیگری که به وضوح روی کاغذ سایه بیاندازد، ادامه دهید.
17.نقاشی با چرخ
رنگ‌ها را روی یک بشقاب یا سینی بزرگ مخلوط کنید. حالا وقت نقاشی کردن کودک شماست! کودک شما باید لاستیک‌های ماشین اسباب‌بازی یا کامیون اسباب‌بازی خود را در رنگ‌ها آغشته کرده و آن‌ها را در روی برگه نقاشی حرکت دهد. از طریق حرکت دادن این ماشین‌های اسباب‌بازی می‌تواند طراحی کرده و خلاقیت خود را برور دهد.
18.بولینگ در خانه
یک راه عالی برای استفاده مجدد از بطری‌های آب یا شیر یا هر بطری پلاستیکی دیگر، تهیه یک بولینگ خانگی برای کودکتان است! اگر به هردلیل امکان خروج از خانه ندارید و کودکتان هم به یک تفریح درست و حسابی نیاز دارد، چه چیزی بهتر از یک بولینگ خانگی! ۶ تا ۱۰ بطری آب را در انتهای سالن یا اتاق نشیمن خود قرار دهید. یک خط نوار چسب را به عنوان خط شروع روی زمین بچسبانید و مسابقه بزرگ بولینگ را آغاز کنید! می‌توانید برای ضربات درست کودکتان امتیاز دهید و در آخر شاید یک جام هم برای این مسابقه بزرگ تهیه کردید! اگر می‌خواهید بازی را دشوارتر کنید، می‌توانید بطری‌های آب را با مقداری آب پر کنید.
19.بازی حافظه
با قرار دادن چند آیتم در مقابل کودک خود، یک بازی پرورش حافظه برای کودک ۴ساله ایجاد کنید. این بازی‌ها راه خوبی برای افزایش تمرکز و حافظه کودکان شما هستند. وسایل و اشیاء متفاوتی را جلوی کودک خود گذاشته و اجازه دهید یک دقیقه آن‌ها را نگاه کند. سپس روی آن‌ها را بپوشانید. در این بازی کودک باید سعی کند اشیاء و موقعیت آن‌ها را به خاطر بسپارد.
20.ساختن یک کلاژ
یک برگه کاغذ بردارید سپس از مجلات قدیمی و یا کارت‌های تبریک تصاویری را برش بزنید و سپس روی کاغذ بچسبانید و یک کلاژ بسازید. این یک بازی سرگرم کننده عالی برای یک کودک ۴ ساله است.
21.کیک درست کردن
در این سن درست کردن کیک با کمی کمک می‌تواند یک بازی سرگرم کننده و خوشمزه برای کودک باشد. کودکان می‌توانند مواد تشکیل دهنده ساده کیک مانند آرد، شکر، تخم مرغ را اندازه گیری کنند و با هم مخلوط کنند و یک کیک کوچک درست کنند. باید در زمان قرار دادن کیک در اجاق به کودک کمک کرد و پس از پختن کیک، اجازه دهیم کودک آن را تزیین کند
22.نقاشی با سیب زمینی
این یک روش ساده و ارزان برای ساختن تصاویر و طراحی‌های جالب روی کاغذ، کارت و یا حتی پارچه است. برای نقاشی سیب زمینی ابتدا یک سیب زمینی را از وسط نصف کنید، ولی نیمه‌ها صاف برش بخورند و سپس یک شکل مانند یک ستاره و یا مثلث بر روی آن برش دهید. این کار را خودتان انجام دهید، زیرا گرفتن چاقو برای کودک ۴ ساله زود است و ممکن است خودش را زخمی کند. سپس یک لایه نازک از رنگ را روی سیب زمینی برش داده شده قرار دهید و سپس آن را روی کاغذ بزنید تا شکل آن روی کاغذ چاپ شود.